W związku z tym 1 stycznia 2021 roku pracownik nie nabył prawa do urlopu wypoczynkowego w wymiarze 26 dni, do czego wymagany jest staż pracy wynoszący 10 lat (por. art. 154 § 2 Kodeksu pracy), gdyż rok 2020, jako czas urlopu bezpłatnego, nie został pracownikowi wliczony do stażu pracy. Urlop bezpłatny w celu wykonywania pracy u innego Zgodnie z art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych, prawo do emerytury pomostowej przysługuje również osobie, która nie wykonywała po 31 grudnia 2008 r. pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, jeżeli na dzień 1 stycznia 2009 r. miała wymagany okres 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym Aby ustalić prawo do rekompensaty konieczne jest wykazanie, iż ubezpieczony do dnia 1 stycznia 2009 r. udowodnił 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach, przy jednoczesnym braku możliwości uzyskania prawa do emerytury pomostowej lub prawa emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze na skutek Najbardziej dotkliwą konsekwencją za niestawienie się pracownika do pracy i niepoinformowanie pracodawcy o swojej nieobecności może skutkować rozwiązaniem umowy o pracę z pracownikiem bez wypowiedzenia. W efekcie pracownik traci nie tylko pracę, ale także prawo do odprawy i możliwości pobierania zasiłku dla bezrobotnych przez okres ZUS pomoże wydać świadectwo pracy szczególnej. O rozstrzygnięcie, które zarządzenie resortowe zawierające wykaz pracy w szczególnych warunkach stosuje się do pracowników zakładu Ustalenie rekompensaty następuje na wniosek ubezpieczonego o emeryturę. Rekompensata przyznawana jest w formie dodatku do kapitału początkowego, o którym mowa w przepisach art. 173-174 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2018 r. poz. 1270 ze zm.). Stanowi o tym ustawy o emeryturach pomostowych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1924). Wykaz B: Prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego. Wykaz C: Prace w szczególnych warunkach i na stanowiskach o szczególnym charakterze, na których zatrudnienie uprawnia do wzrostu emerytury lub renty. W niniejszym wpisie skupimy się wyłącznie na Wykazie C, który obowiązywał do dnia Jak udowodnić pracę w szczególnych warunkach? Normy czasu pracy dla osób z niepełnosprawnością. Nieco inaczej wygląda sprawa norm czasu pracy dla osób z orzeczeniem o niepełnosprawności. Ich dzień pracy nie może być dłuższy niż 8 godzin, a tydzień pracy przekraczać 40 godzin. Warunki wymagane do uzyskania prawa do emerytury wcześniejszej z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymienione są w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 Według art. 24 ust. 2 u.f.u.s. dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, z wyjątkiem ubezpieczonych mających prawo do emerytury na warunkach określonych w art. 32, 33, 39, 40, 46, 50, 50a i 50e, 184 oraz w art. 88 Karty Nauczyciela, zostaną ustanowione nSKx6h. Mój ojciec przepracował 40 lat i stara się o świadczenie przedemerytalne. Przez 6 lat pracował na pełen etat jako palacz kotłowy w pełnym wymiarze godzin (z tego, co wiem, to stanowisko zalicza się do pracy w szkodliwych warunkach). ZUS zakwestionował 14 dni pracy ojca, orzekając, że przepracował on 39 lat, 11 miesięcy i 15 dni, w związku z czym odrzucono wniosek o świadczenie przedemerytalne. Ojciec przeliczał każdy rok pracy w kotłowni na jeden rok całkowitego staży pracy. Czy przelicznik jest właściwy? Gdzie mogła nastąpić pomyłka? Komu przysługuje świadczenie przedemerytalne? Podstawę prawną przyznania świadczenia przedemerytalnego stanowią przepisy ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz. U. Nr 120, poz. 1254 z późn. zm.). Zgodnie z treścią art. „prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje osobie, która do dnia rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn”. Za okres uprawniający do emerytury uważa się okres stażu ustalony zgodnie z przepisami ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353, Nr 64, poz. 593 i Nr 99, poz. 1001), zwanej także ustawą o emeryturach i rentach z FUS. Przeliczanie stażu pracy przez ZUS Zgodnie z wyżej wymienionymi przepisami okres zatrudnienia Pana ojca, ten 40-letni okres został podzielony przez ZUS na : tzw. okresy składkowe (czyli takie okresy, gdy ojciec fizycznie był w pracy, po dniu 14 listopada 1991 r., przed tą datą wszystkie okresy zatrudnienia liczy się jako okresy składowe) oraz tzw. okresy nieskładkowe (czyli okresy niewykonywania pracy – to są dni np. zasiłku chorobowego, opieki nad członkiem rodziny – jeszcze jedna uwaga, te okresy nieskładkowe były obliczane dopiero po dniu 14 listopada 1991 r.), mając już ustalone w ten sposób okresy składkowe i nieskładkowe – ZUS okresy nieskładkowe obliczył, ale z ograniczeniem do 1/3 okresów nieskładkowych. Przykład – jeżeli ktoś miałby 12 lat składkowych i 6 lat nieskładkowych, to ZUS, obliczając staż, musiałby postąpić następująco: obliczyć lata składkowe – 12, nieskładkowe ograniczyć do 1/3 składkowych, czyli z 12 lat oblicza tylko 1/3 – wychodzi 4 lata – i tylko te 4 lata dolicza do stażu jako składkowe, a 2 lata przepadają. Staż w tym przypadku byłby następujący: 12 + 4 = 20 lat Wyjaśniam, że ograniczenie do 1/3 okresów składkowych zostało wprowadzone dopiero po dniu 14 listopada 1991 r., to jest po wejściu w życie ustawy rewaloryzacyjnej. Przed tą datą wszystkie okresy zatrudnienia były składkowe. Powyższy podział może być jedynym powodem braku 14 dni. Staż pracy w warunkach szkodliwych liczymy według zasady: rok za rok. Na zakończenie proponuję się spokojnie zastanowić, przeanalizować okresy zatrudnienia oraz rozpatrzyć, czy wszystkie okresy zatrudnienia są udowodnione, może czegoś nie ma (np. czas służby w wojsku, okresy pobierania zasiłków dla bezrobotnych, praca w gospodarstwie rodziców, praca po ukończeniu 16 roku życia do dnia rozpoczęcia pracy zawodowej, praca na własnym gospodarstwie rolnym itd.). Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼ Zapytaj prawnika - porady prawne online . Praca w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wiąże się przede wszystkim z uprawnieniem pracownika do obniżonego wieku emerytalnego oraz uprawnieniem do wzrostu emerytury lub renty inwalidzkiej. Szczególne uregulowania w tym zakresie znajdują się w rozporządzeniu Rady Ministrów w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.). Do powyższego rozporządzenia zostały załączone wykazy stanowisk pracy, na które w szczególności powinni zwrócić uwagę w szczególnych warunkach - co determinuje szkodliwe warunki?W wykazie A wymieniono prace, w których szkodliwe warunki determinują siły natury np. prace pod ziemią, na wodzie, pod wodą, w powietrzu lub determinowane procesami technologicznymi. W wykazie B zawarto „prace o szczególnym charakterze wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się”.Dodatkowo pracodawcy zatrudniający pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach i prace o szczególnym charakterze powinni mieć na uwadze ustawę o emeryturach pomostowych (Dz. U. Nr 237, poz. 1656) wraz z rodzajami prac wymienionych w załączniku nr 1 i powyżej akty prawne są dla pracodawców o tyle istotne, iż nakładają na nich obowiązek umieszczania w świadectwie pracy informacji o pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, zgodnie z załączonymi wykazami prac. Warto zwrócić uwagę, że dla pracowników, którzy świadczyli pracę w szkodliwych warunkach do 31 grudnia 2008 r. stosujemy wykazy prac z wyżej powołanego rozporządzenia Rady Ministrów. Natomiast od 1 stycznia 2009 r. pracodawcy zobowiązani są zawrzeć informacje o wykonywanej pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, ale tylko w zakresie tych prac, które są wymienione w załącznikach nr 1 i 2 do ustawy o emeryturach pomostowych z dnia 19 grudnia 2008 o szczególnym charakterze świadczona po 2008 r. zostanie uwzględniona przez ZUS na podstawie danych wykazywanych w zgłoszeniach ZUS w szczególnych warunkach - ustawa pomostowaW tzw. ustawie pomostowej wspomnianej powyżej wskazano, że „prace w szczególnych warunkach to prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia”. Te szczególne warunki pracy muszą dotyczyć środowiska pracy, na które oddziałują siły natury lub procesy technologiczne, które mimo zastosowania środków ochronnych osobistych, narzędzi, sprzętu znacznie wpływają na zdrowie i możliwości fizyczne pracownika. W konsekwencji długotrwała praca w takim środowisku wpływa na poziom możliwości pracownika, który zostaje ograniczony procesem starzenia jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, a dalej zdecydowanie utrudnia jego pracę na dotychczasowym wymagają od pracownika prace o szczególnym charakterze? Natomiast „prace o szczególnym charakterze to prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się”. Wykaz prac o szczególnym charakterze określa załącznik nr 2 do tzw. ustawy w szczególnych warunkach, a praca w warunkach szkodliwych - różniceWarto uzupełnić te informacje orzeczeniem Sądu Najwyższego (sygn. akt III UK 31/15), w którym stwierdzono, że „pracami w szczególnych warunkach są prace o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości, co oznacza, że oba te elementy (znaczna szkodliwość dla zdrowia i znaczny stopień uciążliwości) muszą występować równocześnie. Praca w warunkach szkodliwych nie jest zatem tożsama z pracą w szczególnych warunkach. Konieczne jest bowiem, aby praca ta była równocześnie pracą o znacznej uciążliwości, a takie zostały rodzajowo wymienione w załączniku do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r.”. Okresy pracy w szczególnych warunkach, a prawo do świadczenia emerytalnegoIstotnym warunkiem wymaganym do nabycia przez pracownika prawa do świadczenia emerytalnego (w obniżonym wieku) jest okres zatrudnienia w warunkach szkodliwych dla zdrowia. Kształtuje się on różnie w zależności do rodzaju stanowiska, na jakim wykonywana była praca w szczególnych warunkach i wynosi od 10 do 20 lat. W odniesieniu do stanowisk wymienionych w wykazie A, stanowiącym załącznik do rozporządzenia, okres ten wynosi co najmniej 15 pracy, o których mowa powyżej, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. lub w świadectwie pracy. Okresy zatrudnienia przy wykonywaniu prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze pracy (uzasadniającymi prawo do emerytury w obniżonym wieku) uwzględnia się w treści świadectwa pracy, pod warunkiem że praca była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu obowiązującym na danym stanowisku „praca wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy” nie zostało wprawdzie zdefiniowane prawnie, lecz w powszechnie funkcjonującym jego rozumieniu uważa się, że chodzi tu o pracę należącą do podstawowych, określonych przez pracodawcę zadań pracownika, wykonywaną ciągle i na pełny etat. Zatem wykonywanie pracy w niepełnym wymiarze czasu pracy lub wykonywanie różnego rodzaju prac nie tylko tych wymienionych w rozporządzeniu, nie może stanowić podstawy do zaliczenia tego okresu do stażu pracy uprawniającego do emerytury z tytułu pracy w warunkach szkodliwych dla warto wskazać wyrok Sądu Najwyższego II UK 672/15, iż „wyjątkowy charakter prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym, możliwość zakwalifikowania pracy na danym stanowisku jako pracy wykonywanej w szczególnych warunkach u pracodawcy, którego podstawowa działalność nie należy do branży, do której przyporządkowane jest dane stanowisko pracy, jest dopuszczalna tylko wtedy, gdy wykonywanie tej pracy oznacza narażenie na tożsame szkodliwe czynniki właściwe branży przypisanej do stanowiska wymienionego w wykazie A rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze”.Na marginesie warto dodać, że zgodnie z § 3 ww. rozporządzenia „za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej "wymaganym okresem zatrudnienia", uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia”. Natomiast zgodnie § 4 tegoż rozporządzenia „pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn, ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Na koniec warto wskazać na orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia II UKN 598/00, że „o uprawnieniu do emerytury na podstawie § 2 rozporządzenia, decyduje łączne spełnienie przez pracownika wszystkich warunków określonych w tym przepisie, a nie jego przekonanie, że charakter lub warunki pracy wystarczają do uznania jej za wykonywaną w szczególnych warunkach”. Pracodawca ma obowiązek wystawić świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach lub zamieścić informację o wykonywaniu takich prac w świadectwie pracy. Co jednak zrobić, jak pracodawca wystawił nieprawidłowe świadectwo pracy? Nie ulega wątpliwości, że pracodawca ma obowiązek wystawić świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach lub zamieścić informację o wykonywaniu takich prac w świadectwie pracy. Jest to podstawa do ubiegania się przez pracownika o wcześniejszą emeryturę lub rekompensatę z tytułu pracy w szczególnych warunkach. Niemniej zdarza się, że pomimo dysponowania świadectwem wykonywania prac w szczególnych warunkach Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmawia przyznania emerytury lub rekompensaty z uwagi na błędy zawarte w treści świadectwa. Najczęściej dotyczy to nieprawidłowego opisania charakteru prac, wykonywanych przez pracownika lub zajmowanego przez niego stanowiska. Świadectwo pracy musi być bowiem zawierać opis stanowiska i wykonywanych prac, zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Nawet niewielka różnica w opisie może drogo kosztować pracownika. Polecamy: Seria 5 książek. Poznaj swoje prawa! Co zrobić, jak pracodawca wystawił nieprawidłowe świadectwo pracy? W sytuacji, gdy pracodawca w ogóle nie wystawił świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach lub świadectwo zostało co prawda wystawione, ale zawiera błędy najprostszą drogą będzie zwrócenie się do pracodawcy z wnioskiem o jego wystawienie lub sprostowanie. Prawdziwy problem pojawia się wtedy… Gdy pracodawca już nie istnieje lub nie ma z nim kontaktu Wówczas w sytuacji, gdy organ rentowy odmawia przyznania wcześniejszej emerytury lub rekompensaty pracownikowi pozostaje złożenie odwołania do sądu okręgowego. Sam bowiem fakt, że w spornym świadectwie pracy błędnie wskazano charakter pracy oraz stanowisku pracownika nie może stanowić wyłącznej podstawy do odmowy mu wcześniejszej emerytury lub przyznania rekompensaty z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. To samo dotyczy, gdy świadectwo takie nie zostało w ogóle wystawione. Zamiast dokumentów – zeznania świadków Postępowanie sądowe w sprawach o świadczenia emerytalno-rentowe odmiennie niż postępowanie przed organem rentowym nie podlega żadnym ograniczeniom. Oznacza to, że w postępowaniu sądowym charakter wykonywanej pracy można wykazać przy pomocy wszelkich dowodów, w tym także zeznań świadków i przesłuchania stron, a dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy. Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych szczególnych warunkach lub w szczególnym. Pracownik, posiadający wadliwe świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych, może opierając się na zeznaniach świadków, w tym innych pracowników zakładu pracy, udowodnić ten sporny okres świadczenia pracy (por. wyrok Sądu Najwyższego z r., sygn.. akt II UKN 186/97, publ. LEX). Podsumowanie Jak zostało wskazane powyżej brak świadectwa pracy w szczególnych warunkach lub nieprawidłowo wystawione świadectwo nie pozbawia pracownika prawa do wcześniejszej emerytura czy rekompensaty z tytułu pracy w szczególnych warunkach. W przypadku otrzymania odmownej decyzji z ZUSu, ubezpieczony w terminie 30 dni powinien złożyć do sądu okręgowego odwołanie od decyzji, przedstawiając argumentację i dowody na potwierdzenie swoich racji. Polecamy serwis: Świadectwo pracy Opisz nam swój problem i wyślij zapytanie.